Kleine trails, grote trails, gelopen op de sompige moerasbodems of in het hooggebergte, we lezen er op deze en andere plekken mooie, ontroerende, welgemeende, inspirerende, maar soms ook tenenkrommende verslagen over. Ruim over de helft van het trailseizoen, enkele weken voor de aanvang van enkele stevige uitdagingen als de UTMB, PTL, CCC, TDS, TAR of TDG (hoe lekkerder het bekt, hoe hoger de inschrijfkosten!) is het een goed moment om eens stil te staan bij wat ethische vraagstukken. Sport en ethiek.
Ethiek is de leer van wat goed en verkeerd is, zegt mijn van Dale woordenboek Nederlands als Tweede Taal (boeiend woordenboek trouwens!). Doping! zegt u in koor. En daar heeft u een punt. Doping… Ach wie gebruikt het niet tegenwoordig? Het ligt er maar aan wat je doping noemt. Cola, gels, powerbars, Chimay…
Het klinkt bij eerste aanhoring misschien wat saai. Maar houd vol! Er is veel loos met onze moraal. Behalve blotevoeterij is de kledingmoraal gelukkig vrij conservatief binnen de trailwereld. Ik heb tot nogtoe weinig trailtattoos, trailpiercings en spannende trailbilnaden waargenomen. En dat vind ik niet erg eigenlijk. Ook wordt er weinig topless getraild, niet door mannen en nog minder door vrouwen. Toch is er wereldwijd veel aandacht voor het gedrag op trails. Niet zozeer in de laaglandpolders. Zolang er verdiend kan worden is de Nederlander niet zo bezig met ethiek. Maar in het buitenland is dat anders.
Veel grote trails hebben tegenwoordig een soort ‘code of conduct’, een kort lijstje ethische aandachtspunten. Ethiek gaat uit van het individu zelf, zou je zeggen. Iemand bepaalt zelf wat goed is en wat niet. Toch doen veel trail organisatoren een appèl op het geweten van de deelnemers. Laten we daar eens op inzoomen. De organisator van de UTMB/TDS/CCC/PTL somt in een ethische code een rijtje punten op, waaraan lopers zich moeten houden. Onder de kop ‘respect voor mensen’, stellen ze dat je uit respect voor jezelf de boel niet belazert, voor, na of tijdens de wedstrijd. Het is op zo’n lang end ondoenlijk om iedereen als een klein kind te gaan controleren. En doping doe je gewoon niet, toch?
Verder hoort bij de trailethiek dat je andere lopers in nood hulp biedt. Dat klinkt misschien wel logisch, maar toch. Het betekent immers ook dat het je een goede eindklassering kan kosten als je iemand onderweg hulp biedt die zijn enkel heeft verzwikt of gebroken. Je helpt in nood, en dat kost tijd. In veel Alpenlanden gelden daarbij ook nog een aantal wettelijke strafbepalingen. Als je iemand in nood niet helpt kun je zwaar gestraft worden door een rechter. En dit komt in de bergen regelmatig voor. Daarbij geldt een vuistregel dat degene met veel alpine ervaring verantwoordelijk is voor mensen binnen zijn bereik met veel minder ervaring. Dat betekent dat je als deelnemer aan een trail ook een onbekende wandelaar in nood hulp moet bieden… Ook de vrijwilliger is object van ethiek.
Het komt natuurlijk wel eens voor dat je na een nachtje lopen ‘s ochtends een beetje humeurig bent. Maar het is natuurlijk uit den boze om je chagrijn op een vrijwilliger te projecteren, die je de hele nacht heeft staan opwachten. Die vrijwilliger ligt in die vroege ochtenduren ook liever op één oor. Je vergeet zoiets soms wel eens, maar zonder vrijwilligers is een trailwedstrijd onmogelijk. Respecteer de vrijwilliger dus. Zie hem staan, praat met hem, dank hem welgemeend, aai hem en trakteer hem na afloop op een pint.
Ik noem hier nog even twee punten uit de lijst van gedragingen en misdragingen. De meeste grote trails verplichten de deelnemers om een eigen drinkbeker mee te nemen. Plastic bekertjes zijn steeds meer taboe bij trails. Plastic is zo asfalt! Geen idee hoe dat in Nederland werkt, maar ik kan me zo voorstellen dat lopers in Nederland toch een beetje vreemd opkijken als ze hun watertje bij een drankpost uit een eigen bekertje krijgen geserveerd. Geen bekertje bij je? Dan ook geen water! Dat zal je leren. Het bevordert de interactie met de vrijwilligers in ieder geval.
En tot slot nog een mooi staaltje trailethiek: Geen prijzengeld voor winnaars. Daar doe je als trail niet aan. Zo blijven de geldwolfjes netjes op het asfalt. Daarbij een kleine anecdote. Aan de finish van de Tor Des Geants 2010 kreeg winnaar Michael Gross na 80 uur lopen als trofee een half varken in zijn handen geduwd. De arme Michael wankelde van vermoeidheid en werd haast verpletterd onder het gewicht van de ham die hij als winnaar in ontvangst moest nemen. Ik denk dat Michael op dat moment het meest beloond werd met een douche en een bed…
Trackbacks/Pingbacks