Via Valais: een 9 daags trailavontuur door Wallis
Van Verbier naar Zermatt. 225 kilometer en 14.000 hoogtemeters. Dat is de Via Valais. Een negendaagse transalp van superlatieven door het Zwitserse kanton Wallis, of Valais op z’n Frans.
Onderweg klim je naar toppen tot 3.600 meter hoog, steek je een gletsjer over, word je omringd door talloze besneeuwde pieken en slaap je in hutten hoog in de bergen. Tijdens de negen dagen ren je met al je uitrusting, want bagagevervoer is niet mogelijk. Dat drukt je tempo natuurlijk flink omlaag, net als het veelal zeer technische terrein. Op verschillende plekken moet er wat er geklauterd worden en er zit zelfs een klettersteig in, waar je via touwen en staalkabels tachtig meter langs een steile rotswand moet afdalen. Het is dus wel belangrijk dat je je comfortabel voelt in hoogalpien terrein. Maar daar krijg je een geweldig trailavontuur voor terug!
De Via Valais is geen georganiseerde race waarvoor je je kunt inschrijven. Maar op de website van Valais wordt de route tot in detail beschreven, compleet met gpx-bestand. Ook vind je hier alle info over de hutten waar je overnacht en tips waar je onderweg inkopen kunt doen. Belangrijk is dat je de hutten op tijd reserveert.
Zie je op tegen de afstand, het lopen met je eigen bagage of de moeilijke passages? Naast de negendaagse is er een zesdaagse variant. En de dalen – Verbier, Val d’Hérens, Val d’Anniviers, Turtmanntal en Zermatt – die je tijdens de Via Valais aan elkaar rijgt, bieden elk afzonderlijk eveneens fantastische (eendaagse) trailrunmogelijkheden.
Sonja Jaarsveld, Ronald Dercksen en Timo de Boer liepen de Via Valais afgelopen zomer. Je leest hun (foto)verslag hieronder met als extra andere trailrunroutes en -races per dal.
Etappe 1
Verbier – Cabane d’Essertze. Over 29 km met +1.119m en -1.113 hoogteverschil.
Met iets meer dan 1.100 meter hoogteverschil verbindt deze eerste etappe van 29km Verbier met Essertzehut.
Veel van de route van Via Valais voert door alpien terrein, te herkennen aan de markering wit-blauw-wit. Deze paden vereisen meer van je dan de paden met die wit-rood-wit gemarkeerd zijn.
Gedurende de hele traverse naar Col Termin heb je een fantastisch uitzicht op de gletsjers en besneeuwde toppen van het Combins-massief (zie coverfoto).
De Via Valais is vanaf 1 juli begaanbaar. Dit heeft te maken met enkele bruggen die in de winter worden verwijderd en pas 1 juli weer op hun plaats liggen. Ook in juli en de rest van de zomer kun je te maken krijgen met sneeuwvelden die je moet passeren. Een paar sneeuwspikes onder je trailschoenen dragen er zeker aan bij om ze veilig te kunnen oversteken.
Het voorbereiden – en de voorpret – begint uiteraard thuis voor je vertrek. Maar ook aan het
einde van de dag nemen we de route van de volgende dag door. Hoe lang, hoe ver, hoe steil? Wat wordt het weer.…
Met het eindpunt bijna in zicht volgt nog een steile klim naar Mont Rouge. Daarna gaat het bergafwaarts naar Cabane d’Essertze, eindpunt van de eerste etappe. Er is geen douche, beperkte laadmogelijkheden voor je elektronica, maar wat een heerlijk klein en rustig hutje om bij te komen.
Andere trailrunmogelijkheden
Verbiers
Rond startpunt Verbier en Val de Bagnes waar in totaal 500 kilometer aan hikingtrails ligt zijn speciaal voor trailers 14 gemarkeerde trails uitgezet, variërend in lengte van 6 tot meer dan 100 kilometer. Dit is het ook het terrein van Trail Verbier St-Bernard, de oudste ultra trail van Zwitserland.
Nendaz
Verbiers vormt samen Nendaz, Veysonnaz en Thyon het bekende skigebied Les 4 Vallées. Vanuit Haute-Nendaz, Siviez en Veysonnaz vertrekken 18 trails, van 5 tot 70 kilometer lang. Drie hiervan zijn bewegwijzerd, en van elke route is de gpx-route te downloaden via de website.
Etappe 2
Cabane d’Essertze – Cabane des Aiguilles Rouges: over 30 km met +1.783m / -1.178m hoogteverschil.
De tweede etappe voert je via de groene almen boven Hérémence naar Grande Dixence. Met 285 meter is dit de hoogste stuwdam ter wereld. In het stuwmeer wordt het smeltwater van 35 Walliser gletsjers verzameld.
… de laatste hoogtemeters naar de bergpas klim je via ladders en trappen omhoog. Je inspanning wordt beloond met het uitzicht op de piramidevormige noordwand van de Mont Blanc de Cheilon.
Na de vlakke kilometers langs het stuwmeer Lac de Dix volgt een steile klim door een ruig landschap van gletsjermorenen, puinhellingen en rotsen naar de Pas de Chèvres…
Water tappen is op de hele route bijna nooit een probleem. Het water is direct drinkbaar, maar voor de zekerheid kun je een waterfilter meenemen. Er zijn ook zeker lange stukken zonder water, dus zorg ervoor dat je altijd voldoende bij je hebt.
Na de afdaling van de pas volgt nog een korte klim naar Cabane des Aiguilles Rouges, de hut ligt op 2.810 meter.
Andere trailrunmogelijkheden
Val d’Hérens
e Val d’Hérens (Eringer dal) strekt zich uit van het Rhônedal bij Sitten tot aan de voet van de bergen Dent Blanche, Dent d’Hérens, Mont Collon en Mont Blanc de Cheilon. Op steile hellingen staan eeuwenoude dorpen met hun typische huizen. Middels 20 gemarkeerde trailrunningroutes kun je het gevarieerde landschap van Val d’Hérens ontdekken.
Etappe 3
Cabane des Aiguilles Rouges – Cabane Becs de Bosson: over 25 km met +2.220m / -2.052m hoogteverschil.
Even voorbij Lac Blue in Arolla passeer je deze typische Walliser huizen van door de zon geblakerd hout en natuursteen. Ze zijn uitstekend toegerust op de alpiene omstandigheden.
De derde dag begint met een prachtige afdaling van Cabane des Aiguilles Rouges naar Evolène, dat 1.500 meter lager ligt.
Een goede pauze in Evolène is handig want daarna volgt een 1.300 meter lange klim naar bijna 3.000 meter. Het eerste stuk voert door het bos, maar het tweede deel kan erg warm zijn omdat je boven de boomgrens loopt. Gelukkig is er overal water onderweg.
Cabane des Becs de Bosson is spectaculair gelegen op 2.982 meter hoogte. Vanuit hier kun je al een glimp opvangen van de Matterhorn, het eindpunt van de Via Valais dat vanaf hier nog zes dagen rennen is.
In de berghutten slaap je veelal in het Matratzenlager, een rij matrassen naast elkaar of een slaapzaal met stapelbedden. Maar soms zijn er ook kleinere kamers beschikbaar waar je wat meer privé hebt.
Eén van de meest karakteristieke Walliser dorpen is Evolène. Het plaatsje ligt midden in Val d’Hérens en is omgeven door een net van 250 kilometer aan wandelwegen. Het is het eerste dorpje dat je tegenkomt en waar je inkopen kunt doen.
In de hut is slechts twee uur per dag stroom. Pak dit moment om je gps en telefoon op te laden. Door de hooggelegen ligging op bijna drieduizend meter is er ook geen stromend water. Wel kun je water in flessen kopen.
Etappe 4
Cabane des Becs de Bosson – Cabane de Moiry: over 17 km met +868 m / -1.025 m hoogteverschil.
Na drie intensieve etappes qua afstand en hoogtemeters biedt de vierde etappe je de mogelijkheid om wat te herstellen. En vooral te genieten van de prachtige landschappen.
De dag begint met een heerlijke rollende afdaling naar Lac de Lona. Na een korte klim naar de gelijknamige pas, bereiken we het intens blauwe stuwmeer Lac de Moiry.
De etappe eindigt met een klim langs een morene om de hut op 2.825 meter te bereiken.
Op deze geweldige plek is het niet erg wat eerder aan te komen en de rest van de dag het lichaam weer wat tot rust te laten komen.
Vanaf Cabane de Moiry heb je een geweldig uitzicht op de gelijknamige gletsjer. Het ijs kun je bijna aanraken. En je wordt omringd door toppen zoals de Grand Cornier, Pigne de la Lé en Pointes de Mourti.
Etappe 5
Cabane de Moiry – Zinal: over 24 km met +1.064 m / -2.215 m hoogteverschil.
Opnieuw voert de route van vandaag langs de La de Moiry, maar nu aan de andere kant van het meer. Een korte klim brengt ons via de Sorebois-pas in Val d’Anniviers. Hierna volgt een 1.200 meter lang downhillfeestje, helemaal tot in Zinal, dat aan het einde van dal ligt.
De natuur in Val d’Anniviers is wild en ruig. De regen van vandaag, de sneeuwvelden en rivieroversteken, maar ook zeker de kleurrijke bloemenhellingen maken het avontuur compleet.
Zinal van bovenaf. Het dorp ligt aan het einde van het dal en wordt afgesloten door onder andere de vierduizenders Zinalrothorn, de Weisshorn en de Dent Blanche. Nadat we vier nachten in een hut hebben geslapen, genieten we in Zinal van een hotelovernachting met een goede douche en een heerlijk bed.
Bircher muesli staat steevast op het ontbijtmenu in de berghutten. Ooit uitgevonden door de Zwitserse arts en voedingsdeskundige Bircher Benner.
Andere trailrunmogelijkheden
Val d’Anniviers:
Val d’Anniviers is de thuisbasis van een van ‘s werelds meest iconische trailrace, Sierre-Zinal. Deze trailrace van 31 kilometer wordt elk jaar in augustus gehouden en is de oudste bergrace in de Alpen.
Vanuit de dorpen in Val d’Anniviers – Chandolin, Grimentz en Zinal – voeren er een twintigtal gemarkeerde trailrunroutes.
Etappe 6
Zinal – Turtmannhut: over 19 km met +1.687 m / -841 m hoogteverschil.
Na onze nacht in Zinal volgt etappe 6 deels de route van de beroemde bergrace Sierre-Zinal, maar dan in de tegenovergestelde richting. Na het oversteken van de Forcletta-pas komt de Bishorn en zijn omringende gletsjers in beeld. Met het oversteken van de pas verandert niet alleen het landschap, maar ook de taal. We zijn nu aangekomen in het Duitsalige deel van Zwitserland. Dus Valais wordt Wallis, bonjour, wordt grüezi, val wordt tal en lac wordt see.
Na de Forcletta-pas daal je af naar de Turtmannsee. Voorbij dit stuwmeer begin je aan de klim naar de Turtmannhut op 2.523 meter.
Na Zinal kom je tot aan Randa (etappe 8) geen dorp meer tegen. En met slechts één setje kleding kan een wasje doen onderweg dan geen kwaad.
Zonsondergang bij de Turtmannhut. Precies daarom is overnachten hoog in de bergen zo veel gaver dan beneden in het dal.
Etappe 7
Turtmann Hut – Randa: over 18 km met +1.376m / -2.453m hoogteverschil.
Etappe 7 is not a walk in the park. De koningsetappe van de Via Valais stelt deze dag je vaardigheden in alpien terrein op de proef.
Deze lange moeilijke etappe vraagt om een vroege start. Op drieduizend meter is het dan vaak nog erg fris. Ook in de zomermaanden. Handschoenen, muts en donsjas mogen dus niet in je uitrusting ontbreken.
Iedere etappe is uit te breiden met een bonuspiek. Op deze etappe is dat de Barrhorn – met een hoogte van 3.610 meter de hoogst bewandelbare top van de Alpen. Onderstaand meer daarover.
De Barrhorn heeft een dubbele top, waarvan de Äussere Barrhorn de hoogste is van de twee toppen. De extra 300 hoogtemeters zijn deze bonuspiek meer dan waard. Vanaf de toppen heb je een goed uitzicht op de Weisshorn, de Mischabelgroep met de Dom, de Monte Rosa en de Berner Alpen met de Aletschgletsjer.
De Schöllijoch is de meest technische passage van de Via Valais. Hier moet je een 80 meter hoge rotswand bijna loodrecht afdalen via touwen, kettingen en ladders. Dit zou je veilig kunnen doen door een klettersteigset (klimgordel + karabiners) mee te nemen zodat je jezelf kunt zekeren. Doe je dit niet dan moet je absoluut zeker zijn van iedere stap die je zet. Vallen is hier geen optie.
De klettersteigpassage in deze etappe eindigt op een gletsjer. Omdat er geen spleten in zitten, kun je deze zonder gevaar oversteken.
Om in Randa te komen moet je kilometers lang afdalen. Je traverseert daarbij langs de hellingen hoog boven het Marter dal. De route golft een beetje op en neer. Bij iedere bochtje weer verrast met een nieuw uitzicht.
Andere trailrunmogelijkheden
Op 27 juli kun je meedoen aan de Barrhorn Skyrun. De start is in Turtmann op 620 meter en je klimt in 24 kilometer naar een hoogte van 3.610 meter.
Etappe 8
Randa – Mountain Lodge Ze Seewjin: over 25 km met 2.025m + / 1.171m- hoogteverschil.
De laatste twee etappes ben je weer in de bewoonde wereld. Is er geen accommodatie beschikbaar dan kun je ook overnachten in het nabij gelegen Täsch. De trein die door het dal rijdt biedt dan uitkomst om extra kilometers uit te sparen.
De laatste twee etappes loop je door het Mattertal, hetzelfde dal waarin ook Zermatt ligt. De uitstekende trein- en busverbindingen bieden je hier de mogelijkheid om dagtochten te maken zonder dat je heen en weertje of rondje hoeft te lopen.
Nadat je dagen door het hooggebergte bent gelopen, kom je in het Mattertal wat meer in de bewoonde wereld. Zoals hier in het prachtige dorpje Randa. Hiervandaan volgt de Via Valais de Europaweg. Dit spectaculaire pad voert hoog boven het Mattertal van Grächen naar Zermatt.
Na het technische terrein van afgelopen dagen met veel stenen, krijgen we op deze etappe heerlijke zacht glooiende trails waar je weer eens lekker vaart kunt maken. En al snel krijgen we de eerste uitzichten op de Matterhorn.
Een van de highlights van de Europaweg is de Charles Kuonen hangbrug, met 494 meter de langste hangbrug ter wereld.
Het pad traverseert langs steile berghellingen en voert ook regelmatig dwars door de berg door middel van tunnels.
Het lopen van de Via Valais is af en toe afzien, maar een duik zoals hier in de Grüensee maakt veel goed.
De laatste overnachting op de Via Valais is in de luxe berghut Ze Seewjinu, aan de voet van de Matterhorn. Vanuit hier kun je direct afdalen naar Zermatt, maar etappe 9 is een soort ererondje boven Zermatt en eigenlijk veel te mooi om over te slaan
Andere trailrunmogelijkheden
Het Turtmanndal is het meest westelijk gelegen Duitstalige dal in het zuiden van Wallis. Het begint op 3000 meter, bij de gletsjer, en eindigt op 678 meter. Over zijn hele lengte weerspiegelt het de wereld van Oberwallis in al zijn bijzonderheden.
Etappe 9
Mountain Lodge Ze Seewjinu – Zermatt: over 27km met +1254m / -1942m hoogteverschil.
De markante Matterhorn – op de grens met Zwitserland en Italië – bepaalt op de allerlaatste etappe (27 km) de hele dag het uitzicht.
Het voordeel van het toeristische Mattertal is dat je je sportdrank, reepjes en gelletjes kunt verruilen voor goede koffie en taart zoals hier in Zmutt.
Wij liepen de Via Valais in de tweede week van juli. De bloemenpracht op de almen en hellingen in deze periode van het jaar maakt de toch al prachtige route dan nog kleurrijker.
De laatste kilometers voeren door de Trift-vallei omlaag naar Zermatt. Wie het nog niet zat is, kan hier nog een bonuspiekje pakken.
Vanuit Zmutt volgt een laatste klim omhoog. Hoe dichter we bij de Matterhorn komen – je ziet hier de noordwand – hoe hoger hij lijkt te worden.
Eentonig wordt het nooit op de Via Valais. De route blijft tot het laatste moment verrassen.
Blije koppies na een geweldig avontuur. Na negen dagen trailen eindigt de Via Valais in de drukke winkelstraat van Zermatt.
Andere trailrunmogelijkheden
Zermatt
De bergwereld rond Zermatt is met zijn vele vierduizenders en 400 kilometer aan paden een paradijs voor trailrunning. Je rent er op een hoogte tussen de 1.400 en 3.400 meter en je kunt kabelbanen gebruiken om de hooggelegen paden te bereiken. Een van de mooiste races die je hier kunt doen is de Ultraks Matterhorn, waar MudSweatTrails dit jaar een groepsreis naar organiseert.